Wie jonge werknemers in dienst heeft (scholieren, stagiairs of uitzendkrachten ) krijgt te maken met strikte regels uit de Arbeidstijdenwet. Daarin staan de pauzeregels, werktijden, rusttijden en maximale arbeidstijden precies vast. In deze blog lees je wat de wet zegt, hoe pauzes gelden, welke collectieve of bedrijfsregeling je kunt gebruiken, en hoe je alles netjes vastlegt in jouw MplusKASSA.
De Arbeidstijdenwet (ATW) regelt de werk- en rusttijden van iedere werknemer, met extra bescherming voor jongeren (15-, 16- en 17-jarigen). In de wet staat dat een werknemer recht heeft op minimaal 30 minuten pauze bij een werkdag langer dan 5,5 uur. Dat half uur pauze mag je in overleg splitsen in 2× 15 minuten, zolang er tussen die pauzes niet te veel gewerkte uren zitten.
Daarnaast gelden de volgende regels:
Bij > 4,5 uur werken: jongeren hebben recht op 30 minuten onderbreking.
Bij > 10 uur werktijd: recht op 45 minuten pauze, eventueel in blokken van minimaal 15 minuten.
De maximale arbeidstijd per dag en per week verschilt per leeftijd.
Dagelijkse rusttijd: minimaal 12 uur onafgebroken.
Wekelijkse rust: minimaal 36 uur aaneengesloten, vaak met een vrije zondag.
In de Arbeidstijdenwet staan ook uitzonderingen voor niet-industrieel werk, zoals horeca of detailhandel, waar kortere diensten en flexibelere pauzes voorkomen.
15 jaar (leerplichtig)
Maximaal 8 uur per dag werken in vakanties, minder tijdens schoolweken.
Bij meer dan 4,5 uur werken: verplicht half uur pauze.
Geen nachtdiensten of werk na 19:00.
Altijd minimaal 12 uur rust tussen twee diensten.
16–17 jaar
Mag werken tot 23:00, maar geen nachtdienst daarna.
Bij meer dan 4,5 uur werktijd: recht op 30 minuten pauze (mag gesplitst worden).
Bij meer dan 10 uur werken: 45 minuten pauze verplicht.
Wekelijkse rust: minstens 36 uur.
Schooltijd telt mee als arbeidstijd, dit is belangrijk voor de berekening van uur per week werken.
Deze regels zijn bedoeld om overbelasting te voorkomen. De Arbeidsinspectie houdt toezicht op naleving, dus het is belangrijk dat alles vastgelegd en geregeld is.
Sommige cao’s of ondernemingsraden hebben een collectieve regeling waarin andere afspraken staan over pauzes en arbeidstijden. Die mogen afwijken van de wet, zolang dat niet ten nadele is van de werknemer. In zo’n bedrijfsregeling staan bijvoorbeeld aangepaste pauze-indelingen, zondag werken, of uitzonderingen voor seizoenswerk.
Zorg dat deze afspraken zijn vastgelegd in de arbeidsovereenkomst, zodat duidelijk is wat de werknemer mag verwachten en wat jij als werkgever verplicht bent te bieden.
Voorbeeld 1:
Een 16-jarige werkt 6 uur (van 17:00 tot 23:00).
→ Recht op 30 minuten pauze. Mag gesplitst worden in 2× 15 minuten.
Na 23:00 mag de jongere niet meer werken: dat zou een nachtdienst zijn.
Voorbeeld 2:
Een 15-jarige stagiair werkt 4 uur 45.
→ Recht op half uur onderbreking, want langer dan 4,5 uur gewerkt.
Voorbeeld 3:
Een 17-jarige vakantiekracht werkt 11 uur in de zomer.
→ Recht op 45 minuten pauze. De werkgever kan dit gedeeltelijk laten opnemen, bijvoorbeeld 3× 15 minuten, zolang de totale rusttijd gehaald wordt.
Met MplusKASSA is dit makkelijk geregeld:
Leeftijd en arbeidsduur staan in het medewerkersprofiel.
Het systeem berekent automatisch of iemand langer dan 5,5 uur werkt en dus recht heeft op pauze.
Roosters tonen duidelijk de werktijden, pauzes en rusttijden per werknemer.
Via rapportages kun je zien of alle afspraken zijn nageleefd.
Zo voorkom je overwerk, bewaak je de arbeidsduur en voldoe je aan wat in de Arbeidstijdenwet staat.
Jongeren mogen niet structureel werken op zondag. Dit is slechts toegestaan bij uitzondering en alleen als dat in de cao of ondernemingsraad is afgesproken mag een werkgever jongeren laten werken op zondag.
De vrije zondagen tellen mee voor de wekelijkse rust. Nachtdiensten zijn voor jongeren uitgesloten; alleen volwassenen mogen na 23:00 uur werken.
De wet is duidelijk, maar natuurlijk is elke organisatie anders. Soms zijn er andere afspraken, bijvoorbeeld door een ondernemingsraad, cao of bedrijfsregeling. Twijfel je of jouw pauze-indeling klopt? Neem dan direct contact op met een HR-adviseur of controleer wat er in je arbeidsovereenkomst staat.
Kortom: in de Arbeidstijdenwet staat helder beschreven wat jongeren mogen, wanneer ze pauze moeten nemen en hoe lang ze mogen werken. Met de koppelingen binnen MplusKASSA leg je al die afspraken vast, houd je toezicht via rapportages en blijft alles netjes binnen de wet: voor jou als werkgever én je werknemer(s).
1. Wat zegt de Arbeidstijdenwet over pauzes?
In de Arbeidstijdenwet staat dat iedere werknemer bij een werkdag langer dan 5,5 uur recht heeft op minimaal 30 minuten pauze. Bij langer dan 10 uur werken is dat 45 minuten pauze, eventueel te splitsen in delen van minimaal 15 minuten. Voor jongeren onder de 18 jaar gelden extra regels: bij meer dan 4,5 uur werken moeten ze al pauzeren.
2. Mag ik de pauze verdelen over de dag?
Ja, dat mag. De wet zegt dat je de pauze mag splitsen, zolang de totale onderbreking minstens 30 minuten is (of 45 bij een lange werkdag). Veel bedrijven kiezen voor twee pauzes van 15 minuten.
3. Wat als er in onze cao andere afspraken staan?
Sommige cao’s of bedrijfsregelingen bevatten andere afspraken over pauzes, werktijden of rusttijden. Die mogen afwijken van de wet, maar nooit ten nadele van de werknemer. Controleer dus wat er in je cao of ondernemingsraad is vastgelegd.
4. Moet een pauze betaald worden?
Dat hangt af van de arbeidsovereenkomst of bedrijfsregeling. In de meeste gevallen is een pauze onbetaald, tenzij de werknemer verplicht op de werkplek moet blijven of het in de cao anders is afgesproken.
5. Hoe zit het met stagiairs en uitzendkrachten?
Voor stagiairs en uitzendkrachten gelden dezelfde pauzeregels en rusttijden als voor andere werknemers van dezelfde leeftijd. Ook zij vallen onder de Arbeidstijdenwet en moeten de verplichte onderbreking krijgen bij lange diensten.
6. Wat zijn de maximale werktijden voor jongeren?
Een jongere van 16 of 17 jaar mag maximaal 9 uur per dag en 45 uur per week werken, met 12 uur rust tussen twee werkdagen. Voor 15-jarigen geldt een kortere arbeidstijd en ze mogen niet werken tijdens schooltijd of na 19:00 uur.
7. Mogen jongeren werken op zondag of in de nacht?
Over het algemeen niet. Werken op zondag mag alleen als dat in de cao of ondernemingsraad is geregeld en als de werknemer ermee instemt. Nachtdiensten zijn niet toegestaan voor jongeren onder de 18 jaar.
8. Hoe kan ik dit bijhouden in MplusKASSA?
In MplusKASSA kun je met de Shiftbase-koppeling alle gewerkte uren, pauzes en rusttijden automatisch registreren.
Je ziet direct of iemand langer dan 5,5 uur werkt en dus pauze moet nemen.
Rapportages tonen of alle afspraken zijn nageleefd volgens de Arbeidstijdenwet.
9. Wie controleert of ik me aan de regels houd?
De Nederlandse Arbeidsinspectie ziet toe op naleving van de Arbeidstijdenwet. Zij kunnen controleren of de pauzes en werktijden juist zijn geregistreerd en of jongeren niet te lang of te laat werken.
10. Wat als het onmogelijk is om pauze te nemen?
Als het werk het verhindert om op het geplande moment te pauzeren, moet de werkgever zorgen dat de pauze op een ander moment wordt ingehaald. Een pauze overslaan mag niet, want dat is juist waar de wet bescherming biedt.
Horeca 
Poppodium & Cultuur 
Snackbar 
Sport 
Tuincentrum & Bouwmarkt 
Retail 
Speciaalzaak 
Fashion 
Zorg & Facilitair 
Bakkerij